HASTANE AYDINLATMASI-2
Hastaneler geleneksel ticari binalardan çok daha yoğun enerji tüketimine sahiptirler. 24 saat yaşayan bu tür yapılarda, hem çalışan hem de hastaların konforlu ve iyi hissetmesini sağlayacak bir tasarımın oluşturulması oldukça önemlidir. Zira verimli bir sistemden önce ilgili standartların tanımladığı performans ve konfor limitlerinin oluşturulması gerekmektedir. Bu durum hasta konforu kadar, çalışanların da performansını arttıran bir unsurdur.
Hastanelerde aydınlatma ihtiyacı genel ticari bir yapıdan çok daha komplekstir. Hastane yapısı içerisinde farklı fonksiyonelliğe sahip birçok alan ve farklı ihtiyaçlara sahip birçok grup (hasta, görevli ve doktor gibi) bulunmaktadır.
“Sağlık Yapıları İçin Olması Gereken Aydınlatma Standartları” aşağıdaki tablodaki gibidir.
Günümüzde son dönemde yapılan modern hastane yapılarının dışındaki tüm eski (5 yıldan eski) hastane yapıları için aydınlatma sistemlerinin birbirinin kopyası olduğu ve tek tip bir aydınlatma altyapısı oluşturduğu görülmüştür.
Müteahhitler ve projeciler tarafından bilinçsizce ve ezbere tercih edilen çift parabolik reflektörlü 4x18W armatürler günümüzde; ne performans ne de konfor açısından hastane yapıların kullanılmaya uygun değildir. Bu noktalarda konforlu bir hacim aydınlatması sağlayacak tipte, düşük UGR değerine sahip yayınık ışık dağılımlı armatürler tercih edilmelidir.
Çift Parabolik Reflektörlü Armatür
Armatürler içerisinde günümüzde ekonomik ve teknik sebeplerle kullanımı birçok noktada yasaklanan; kısa ömürlü ve düşük verimli halofosfor floresan ışık kaynakları bulunmaktadır. Buna karşın günümüz floresan ve LED teknolojileri bu ışık kaynaklarına kıyasla daha yüksek verime, daha uzun servis ömrüne, daha düşük erken arıza oranına ve daha uygun spektral özelliğe (yüksek CRI ve uygun CCT) sahiptir.
Sınırlıda olsa özellikle genel mahallerde downlight tipi armatürlerinde kullanıldığı tespit edilmiştir. Belirli noktalarda ise armatürlerde yapısal değişiklikler yapılarak tasarruflu ampullerle kullanılacak şekilde bilinçsiz değişimler yapıldığı görülmüştür.
Downlight Serisi Armatür
HASTA ODALARI
Hastalar, yataklı tedavi kurumlarında ilk olarak müracaat ettikleri polikliniklerde gerekli tetkik, teşhis/tanı ve tedavi hizmetlerini aldıktan sonra eğer gerekiyorsa, tedavilerini devam ettirmek amacıyla hasta odalarına alınırlar.
Genel olarak odalardaki ortalama aydınlık seviyeleri 150-210 lüks mertebelerindedir. Hasta odalarında düşük UGR değerli ve yayınık ışık dağılıma sahip armatürler ile hacim aydınlatması yapılması gerekmektedir. Renk sıcaklığı 3500-6500 Kelvin arasındaki lambalar, deri ve doku renginin tam olarak algılanması sağladığı için tercih edilmelidir.
KORİDORLAR VE GENEL MAHALLER
Dolaşım alanları ve koridorlar, bir binanın sirkülasyon sistemini oluşturan temel elemanlardır. Farklı işlevlere sahip mekânları ve katları birbirine bağlamanın yanında kullanıcıları, mekân içinde yönlendirme özelliğine de sahiptirler.
Koridorların ve genel mahallerin çoğu zaman, klinik alanlara kıyasla daha yüksek seviyelerde aydınlatıldığı görülmüştür. Koridorlarda; gündüz 280-350 lüks gece 240 lüks mertebelerinde aydınlık seviyesi değerleri ölçülmüştür. EN-12464-1 standartları gereği hastane koridorlarının 2 farklı seviyede olması önerilmektedir.
Hastane Koridoru Aydınlatması
Hastane Genel Mahal Aydınlatması
KLİNİK ALANLAR
Klinik alanlar hastane yapıları içerisinde en yüksek aydınlık seviyesi ve CRI değerinin istendiği noktalardır. İlgili standartlar gereğince klinik alanlarda ihtiyaç duyulan ortalama aydınlık seviyeleri 500-1000 lüks mertebelerinde iken günışığı potansiyelinin olmadığı noktalarda 150 lükslere kadar inen değerler ölçülmüştür.
